ПРЕСИНГ | Година, 2014

×

Порака

Заштита на лични податоци и користење колачиња

Оваа веб страница користи колачиња. Со користење на нашата веб страница, вие се согласувате дека можеме да ги поставиме овие типови колачиња на вашиот уред.

Погледни детали

Не се согласивте колачиња да бидат запишани на вашиот уред. Оваа одлука може да се смени.

Пресинг 19
Pin It

pdf icon ПРЕСИНГ БР.19

БЕРМУДСКИ ТРИАГОЛНИК <ЦЕНА - КВАЛИТЕТ - ВРЕМЕ>

Комората на овластени архитекти и овластени инженери му се заблагодарува на досегашниот уредник на списанието д-р Горан Марковски, чиј тригодишен мандат заврши со претходниот број на Пресинг.
Поради неговата алтруистичка посветеност, инженерска прецизност и бистро мастило Пресинг денес се доживува како врвно стручно списание.

Наредните два броја на списанието, како вршител на должност ќе ги уредува членот на Управниот одбор на Комората, д-р Миле Димитровски, а веќе од октомври 2014 очекуваме новиот уредник да ја започне својата тригодишна голгота.
Eвтино, квалитетно и брзо? Целта да се спојат две од овие три варијабли е оптимистичка но реална, очеку­вањето да се спојат сите три, особено кај комплексни задачи, е ништо повеќе од евтин маркетиншки трик.
Спојот на квалитет и цена е вечно и отворено прашање. Дури и кога се работи за лична одлука а не јавна набавка, за најголем дел од нас цената игра пресудна улога, притоа обидувајќи се квалитетот да го вметнеме како придружен елемент, потајно затскривајќи го кога ја договараме цена­та, а гласно барајќи го кога го добиваме бараното.
Суштинското и многу логично прашање е како да се одр­жи квалитетот на градбите во јавниот сектор, кога, согласно со Законот за јавни набавки, основа за добивање на рабо­тата во јавниот сектор е исклучиво најниската цена?
Но, следното логички поврзано прашање е доколку рефе­ренците се фактор во изборот на најповолен понудувач, то­гаш кои мерки треба да се преземат за да субјективната евалуацијата на понудите биде објективно издржана? Или поинаку кажано, доколку Законот за јавни набавки претр­пи измени и се вметне факторот квалитет/референци како основа за добивање на јавната набавка, дали ќе имаме ре­ално подобрување на состојбата? Или ќе се создадат ре­акции од типот – „јас понудив најдобра цена, но другиот со фабрикувани референци ми ја зеде работата“.
Во првиот случај (минимална цена) имаме силна основа за објективна одлука, преку исклучување на субјективниот фак­тор во одлучувањето, следено со ризик за лош избор, а во вториот случај (цена + референци) имаме послаба основа за објективна одлука поради директната субјективната ева­луација, но со реална можност за подобар избор.
Дополнително, во првиот случај, субјективниот фактор и не е целосно исклучен, бидејќи одговорните лица во јавниот сектор се тие што ги пишуваат условите на јавната набав­ка, при што лесно може со еден додаден збор да се исклу­чат конкурентските фирми. Во вториот случај, пак, субјек­тивната евалуација на понуденото, направена од истите тие одговорни лица, се базира на потребата овие лица да би­дат стручни и доволно етични да прават објективна евалу­ација. Ако лицето кое ја врши таа оцена не е со доволно висок морал, тогаш избегнувајќи ја комбинацијата ниска це­на > низок квалитет ризикуваме да завршиме со висока це­на > низок квалитет. А полошо од тоа, здравје!
Дали еден систем на правно пропишани детални услови за тендерска документација, следени со серија контролни ме­ханизми при доставата на целосна проектна документа­ција, строги правила и одговорности за ревидентот и строг и фер надзор, би имал нешто против тоа минималната це­на да биде основ за добивање на јавната набавка? Веројат­но не. Значи проблемот можеби и не е толку во крајната инстанца на тоа како е добиена работата, туку како истата е иницирана, спроведена и подоцна контролирана. Бидејќи тука се кријат изворите на суштинскиот проблем. Ако сите овие сегменти во градежната дејност функционираат како што треба, речиси се исклучува можноста нереално ниски­те цени да царуваат со јавните набавки.
Германскиот модел на минимална цена за инженерски ус­луги (еден од ретките во светот) се темели на дефинирање на исклучително висок стандард на инженерска професи­оналност, висок степен на одговорност за сработеното, а од тоа подоцна произлегува цената, а не обратно. Ваков модел веројатно би бил добредојден и во Република Ма­кедонија.
Целта на евентуалните законски и подзаконски измени и нови упатства, е во изнаоѓањето на механизми кои ќе овоз­можат минимизирање на можностите неквалитетот да се пробива низ одобрената проектна документација и извед­бата, бидејќи горчливоста од нискиот квалитет останува да нè потсетува долго време откако ќе се заборави слаткиот вкус на ниската цена.